Inleiding zoals vermeld in de cursus
Aan de basis van deze cursus staat leesplezier. Het genieten van mooie taal in een verhaal of gedicht, het kennismaken met nieuwe, verrassende perspectieven aan de hand van een veelstemmige roman of het verkennen van andere tijdvlakken via historische teksten. Het zijn slechts enkele aspecten die het lezen van literatuur voor velen tot een aangename bezigheid maken. In deze cursus gaan wij ervan uit dat het leesplezier kan worden vergroot wanneer u meer grip kunt krijgen op de ‘betovering’ van literatuur.
Dit gebeurt in het eerste deel van Inleiding letterkunde vanuit de invalshoek van de literatuurgeschiedenis. Wanneer u een tekst of auteur in de context van de tijd en de (cultuur)maatschappelijke ontwikkelingen van dat moment kunt plaatsen, gaat de tekst al snel meer tot de verbeelding spreken. Auteurs reageren vaak op hun voorgangers; wanneer u inzicht hebt in het werk en de beweegredenen van de voorgangers, kunt u de historische tekst beter op waarde schatten. Waarom worden schrijvers als Bredero en P.C. Hooft vernieuwers genoemd? Hoe hangt de opkomst van de roman samen met de opkomst van een nieuw lezerspubliek? Waarom wordt de literatuur vanaf ongeveer 1880 eigenlijk ‘modern’ genoemd?
In het tweede deel van de cursus wordt nader ingegaan op de literaire tekst zelf en krijgt u het basisinstrumentarium aangereikt waarmee u verhalende teksten kunt analyseren en uiteindelijk kunt interpreteren. Waar wordt de spanning in W.F. Hermans roman De donkere kamer van Damokles precies door veroorzaakt? Hoe kan het dat wij ons kunnen vereenzelvigen met een uitgesproken antipathiek personage als Jörgen Hofmeester uit Arnon Grunbergs roman Tirza? Door wiens ogen volgen we de beschreven verhaalwerkelijkheid en kunnen we de ooggetuige wel vertrouwen of worden we als lezer gemanipuleerd? En met welk beoogd betekeniseffect gebeurt dat dan?
Voor bestudering van de verhaalanalyse maakt u gebruik van het handboek Literair mechaniek (hieruit bestudeert u de hoofdstukken over proza-analyse).
Na afloop van de cursus Inleiding letterkunde hebt u zodoende niet alleen een grondige kennis van de ontwikkelingsgang van de Nederlandse letterkunde tegen de West-Europese achtergrond, maar bent u ook in staat literaire teksten nauwgezet en gedetailleerd te analyseren. Verder kunt u ‘voorbij de persoonlijke leeservaring’, op intersubjectief niveau, met andere lezers en literatuuronderzoekers over teksten praten.