Inhoud

Wat gebeurt er als je een tekst leest, hoe werkt een tekst, hoe creëert een tekst ontroering en spanning, welke extra betekenis krijgt een tekst wanneer je iets weet over de tijd van ontstaan? En: hoe zijn mensen in het verleden met teksten omgegaan? Wat is de betekenis van sprookjesachtige middeleeuwse verhalen, waarom huilen zoveel mannen in de achttiende-eeuwse romans, en waarom lijken de gedichten in de jaren vijftig van de twintigste eeuw zo ondoorgrondelijk?

De makers van deze cursus geloven hartstochtelijk in het belang van literatuur voor de samenleving. In de beknoptheid van een literaire tekst zijn in verleden en heden zaken van leven en dood aan de orde gesteld die op een andere manier niet of veel minder effectief onder woorden gebracht konden worden. De bestudering van (literaire) teksten is daarom een van de pijlers van iedere studie cultuurwetenschappen. Immers: in teksten worden wereldbeelden, waardeoordelen, filosofische systemen, dromen, ideologieën, visies en fantasieën vervat, die bij uitstek het onderwerp vormen van de studie cultuurwetenschappen. Ondanks het feit dat de gedrukte tekst zijn dominante positie in de cultuur lijkt te verliezen aan nieuwe media, blijft het vertellen van verhalen in alle vormen van communicatie bijzonder invloedrijk. Inzicht in de technieken van het vertellen en vaardigheid in de analyse ervan strekken dan ook veel verder dan het gebied van de letterkunde alleen.

Om zinvol over een tekst te kunnen praten, is het nodig om over dezelfde ‘woordenschat’ te beschikken. Een waardeoordeel over een tekst is informatiever als u meer kunt zeggen dan dat de tekst ‘mooi’ of ‘spannend’ is. Deze cursus helpt u bij het aanleren van dit ‘instrumentarium’. U leert de basiselementen van verhalende teksten herkennen en analyseren. Dit helpt u bijvoorbeeld bij het formuleren van redenen waarom een tekst literair genoemd kan worden. Daarnaast krijgt u een overzicht van de culturele context waarin auteurs van de middeleeuwen tot heden functioneren. Verhaalanalyse en literatuurgeschiedenis staan (natuurlijk) niet los van elkaar: het is bij deze cursus de bedoeling dat u uiteindelijk bij de analyse/interpretatie van een literaire tekst ook de context waarbinnen de tekst tot stand is gekomen in ogenschouw neemt. Zodoende komen verhaalanalyse en literatuurgeschiedenis samen.

Het doel van de cursus is kennis bij te brengen van en inzicht te geven in literaire teksten, hun mogelijke betekenis, hun werking en hun plaats in de (internationale en) Nederlandstalige literaire traditie van de middeleeuwen tot heden. De student is in staat een literaire tekst te analyseren met behulp van de in de cursus aangeboden technieken en kan literaire teksten plaatsen in de literaire en culturele traditie.

Leerdoelen
Samenvatting leerdoelen:
– verhalende teksten formeel-technisch kunnen analyseren en interpreteren;
– de belangrijkste stromingen en groeperingen kennen in de Nederlandstalige literatuur;
– een literaire (Nederlandstalige) tekst, auteurs en tijdschriften in een (juiste) literaire en cultuurhistorische context kunnen plaatsen;
– voor de interpretatie van een literaire tekst de formeel-technische analyse in relatie kunnen brengen met de context waarin de tekst is ontstaan.

Vaardighedencomponent
In de cursus letterkunde worden de volgende vaardigheden geoefend:
– hanteren van zoekstrategieën;
– vinden en raadplegen van literaire teksten en bronnen;
– analyse van verhalende teksten.

Bron: Open Universiteit